کاروانسرای بزرگ بریز یکی از جاهای دیدنی استان فارس به شمار می رود - آناسی

کاروانسرای بزرگ بریز از آثار دوران قاجاریه است که در شمال بخش مرکزی لار و در روستای بریز واقع شد. این کاروانسرا بنایی است چهار ضلعی به ابعاد 60×50 متر بطوریکه اضلاع شمالی و جنوبی 60 متر و اضلاع شرقی و غربی 50 متر طول داشته و از مصالح سنگ و گچ ساخته شده است. بنا در سه ضلع شمال، شرق و غرب دارای رواق و یک راهرو سراسری در پشت آنها بوده که اخیراً از طریق اهالی محل جهت استفاده های شخصی پشت رواق ها از طریق سنگ و آجر مسدود شد بگونه ای که رواق ها به حجره تبدیل شده اند.

در چهار گوشه این بنا هر کدام یک پلکان راهیابی به پشت بام بنا را میسر می ساخته و در پشت هر ضلع بنا سه برج پشتیبان جهت استحکام آن ساخته شده است. ایوان ورودی بنا را دو طاق غربی با یک نویزه در وسط دو طاق تشکیل می دهد. یک کتیبه از دوره قاجار که بر سنگ مرمر سفید نوشته شده، در قسمت پیشانی داخل ایوان ورودی وجود دارد. حریم بنا را اهالی روستا از طریق ساخت و سازهای نو اشغال نموده اند. به گونه ای که بنا هیچ گونه حریمی ندارد و فقط محوطه کوچکی در ضلع غربی بنا باز است. بقعه جبهه های این کاروانسرا را بناهای نو محصور نموده است. سقف بنا دارای طاق گنبدی و کانه پوش بوده و ناودان های سنگی آن پشت بام را به پایین راهنمایی مینموده است.

جرزهای داخلی بنا 30/1 متر ضخامت داشته و دارای یک حیاط مرکزی بوده است. بقایای یک سکوی کوچک در وسط حیاط همچنان تعیین است که احتمالاً بارانداز کاروانسرا بود. ورودی بنا در جبهه جنوبی واقع شده است که به دالانی با دو طاق ضرابی با یک تویزه که کاربندی هایی در گوشه های آن جهت تزئینات تعبیه شده، متصل می گردد. اندودهای بدنه این بنا بیانگر تعمیر و بازسازی آن در دوره های مختلف هست. در جبهه جنوبی ساخت و سازهایی انجام شده که به ضلع جنوبی بنا چسبیده و حریم بنا را تحت تأثیر قرار داده است. روزنه هایی در سقف ایوان ورودی تعبیه شده که احتمالاً جهت تأمین روشنایی بوده است.

عمده تزئینات بنا از بین رفته اما در ایوان ورودی مقداری تزئینات گچبری و کاربندی مشاهده می گردد که تا حدودی سالم به جای مانده است. این بنا در تاریخ 10/10/1381 با شماره 6779 در لیست آثار ملی به ثبت رسید.