در سفر به داراب از کجا دیدن کنیم؟ - آناسی

داراب، یکی از شهرهای قدیمی و تاریخی استان فارس است که در گذشته های دور به نام های دیگری همچون دارابگرد و دارابجرد نیز معروفیت داشته است. روایات متعددی در مورد وجه تسمیه این شهر به داراب وجود دارد. برخی از مورخان بر این باورند که نام داریوش دوم از پادشاهان ایران باستان، بر این شهر نهاده شده است. فردی که در شاهنامه فردوسی نیز از آن به نام داراب (داریوش دوم)، پدر دارا (دارا نام داریوش سوم است)، یاد شده است. در مورد پسوند گرد مورخین و صاحب نظران عقاید متفاوتی ابراز کرده اند. گروهی معتقدند که لفظ جرد یا گرد به معنای شهر و دارابگرد به معنای شهر داراب است.

عده ای نیز اعتقاد دارند که چون داراب شاه این شهر را به صورت مدور ساخت، آن را دارابگرد نامیده اند. برخی نیز بر آن باورند که گرد تصحیف کرد به معنای ساخته است. یعنی ساخته داراب (شهری که داراب آن را ساخته است) و البته به نظر می رسد که این روایت از دیگر روایات، صحیح تر است.دراین منطقه آثار هزاره پنجم قبل از میلاد(عصرسفال نخودی و مقارن با تمدن سیلک 2 کاشان) از طریق باستان شناسان شناسایی شده این منطقه از کشور، علاوه بر جاذبه های تاریخی ارزشمند، دارای منطقه ها زیبای گردشگری طبیعی متعددی است که سالانه حضور جمع زیادی از گردشگران و توریست ها را در خاک این شهر، شاهد هستیم. اقلیم گرم این منطقه از ایران، آن را به یکی از بهترین منطقه ها توریستی در فصل بهار و ایام باطراوت نوروز تبدیل کرده است.

1. شهر باستانی دارابگرد

دارابگرد، نام یکی از قدیمی ترین شهرهای ایران باستان است که در فاصله 6 کیلومتری از شهرستان داراب قرار گرفته است. این شهرستان که در گذشته به نام های دیگری همچون داراگرد معروفیت داشته است، به نظر می رسد که اولین مرکز حکومت ساسانیان بوده است و باستان شناسان قدمتی برابر با حکومت هخامنشیان را بر این شهر تخمین زده اند.

جالب است بدانید که دیوار مخروطی شکل بزرگی به ارتفاع بالغ بر 10 متر که با مصالحی همچون رس، سنگ و ملاط آهک ساخته شده است، در اطراف این شهر تاریخی واقع شده است که پیشینه آن نزدیک به 2600 سال است. البته ارتفاع امروزی این دیوار باستانی به دلیل گذشت زمان به 7 متر کاهش یافته است. از دیگر نکات مهم در مورد این شهر باستانی، واگذاری این شهر به امام حسن مجتبی (ع) است که در عهدنامه صلح بین ایشان و معاویه به آن اشاره شده است که نشات گرفته از اهمیت آن در طول تاریخ است.

2. آتشکده آذرجو داراب

در فاصله 10 کیلومتری از شهرستان داراب، بنایی تاریخی و به سبک چهار تاقی با گنبد واقع شده است که به آتشکده آذرجو معروفیت یافته است. متاسفانه بر اثر گذر زمان، بخش زیادی از عمارت تاریخی تخریب شده و گنبد آن نیز ریخته است. مروج الذهب مسعودی روایت کرده است که این آتشکده به فرمان اشو زرتشت احداث شده است. گفته می شود که زرتشت به یستاف شاه، فرمان یافتن آتش مقدس جمشید را صادر کرده است. وی پس از یافتن این آتش مقدس در خوارزم، آن را به دارابگرد منتقل کرده و آتشکده ای برای نگهداری آن، ایجاد کرد. پس از آن شهر دارابگرد نیز احداث و در اوایل قرن چهارم هجری قمری این آتشکده به نام آتشکده آذرجو معروفیت یافت. بنای آتشکده به صور چهارتاقی و با معماری به سبک ساختمان های دوران ساسانی با پلانی مربعی شکل، ساخته شده است. متاسفانه بی مهری های فراوانی به این اثر باستانی وارد و امروزه به اثری ویران تبدیل شده است.

3. روستای گردشگری لایزنگان داراب

لایزنگان نام یکی از روستاهای زیبای استان فارس است که می توان آن را سرزمین گل های محمدی نامید. این روستای سردسیر کوهستانی که به ماسوله فارس معروفیت دارد، امروزه به یکی از منطقه ها گردشگری و توریستی استان فارس تبدیل شده که مردم آن به مهمان نوازی شهره هستند. باغ های زیبا با درختان سر به فلک کشیده این شهرستان، زیبایی خیره کننده ای را به طبیعت بکر و ناب این منطقه از کشور بخشیده است که تماشای آن ، لذتی شگرف را به گردشگران و مسافران خواهد بخشید.

4. مجموعه تاریخی نارنجستان داراب

مجوعه ای تاریخی در دهستان فورگ از توابع شهرستان داراب وجود دارد که به قلعه نارنجستان یا نارنج قلعه معروفیت یافته است. اثری که متشکل از بقایای یک قلعه تاریخی، تپه ای باستانی متعلق به حکومت ساسانیان و آثاری به جای مانده از ساختمان مسجدی تاریخی و شبستان دار است. امروزه تنها بخشی از ساختمان قلعه و دروازه ورودی آن برجای مانده است.

5. مسجد جامع داراب

از دیگر بناهای تاریخی در شهرستان داراب، مسجد جامع این شهر است که یکی از شاهکارهای معماری در نوع ساخت محسوب می شود. این اثر تاریخی متعلق به قرن 10 هجری قمری و در زمان سلطنت شاه طهماسب اول است.

معماری اجرا شده در مسجد جامع داراب به سبک معماری ساختمان های دوران حکومت سلجوقیان است که دارای چهار مناره کوتاه به شکل 11 ضلعی است که در چهار گوشه مسجد واقع شده است. تفاوت تزیینات اجرا شده در این مناره ها از نکات جالب در مورد این اثر تاریخی است که در نوع خود منحصر به فرد است.

6. نقش شاپور داراب

در دامنه کوه پهنا در چهارکیلومتری شهرستان داراب، یکی دیگر از آثار تاریخی ارزشمند ایران باستان وجود دارد که به نقش شاپور نام گرفته است. این نقش برجسته متعلق به دوران حکومت ساسانیان است که پیروزی شاپور اول بر امپراطوران روم را به تصویر کشیده است. ابعاد این میراث ایرانی به صورت مستطیلی به طول تقریبی 9 متر و عرض 5 متر است که تصویر شاپور را به صورت سوار بر اسب، تمام رخ و در مرکز نقش برجسته کنده کاری کرده و در مقابل آن سه تن از امپراطوران روم مشاهده می شوند.

7. آتشکده آذرخش (مسجد سنگی داراب)

از دیگر آتشکده های خاموش در ایران، آتشکده ای است در پنج کیلومتری جنوب شرقی شهرستان داراب و در دامنه کوه که به صورت صلیب و به مساحت 420 متر مربع ساخته شده است. بنایی که به صورت یک پارچه و تماما از کوه تراشیده شده و اثری شگفت انگیز از هنر دست انسان را به وجود آورده است. مسجد سنگ یا مسجد سنگی از دیگر نام های شناخته شده این اثر تاریخی است که به نظر می رسد که به عنوان نیایشگاه مهرپرستان آریایی احداث، پس از گذشت زمان در دوران حکومت ساسانیان به آتشکده تبدیل و در اواخر قرن 7 هجری قمری به مسجد تغییر کاربری داده است.

8. منطقه شکار ممنوع چاه نفت داراب

منطقه ای زیبا، سرسبز، برخوردار از طبیعتی بکر و ناب در 135 کیلومتری شهرستان داراب واقع شده است که به منطقه شکار ممنوع چاه نفت داراب شناخته می شود. این منطقه طبیعی پوشیده از تنوع جالبی از گیاهان بنه، بادام وحشی، درمنه، شقایق وحسی، ارس، قیچ، تنگرس و نیز محل زندگی حیواناتی همچون بز، قوچ، میش، پلنگ، گرگ، روباه معمولی، خرگوش، کبک، تیهو، دراج و ... است.

9. آبشار فدامی داراب

یکی از جاذبه های گردشگری در شهرستان داراب، پدیده ای طبیعی به نام آبشار فدامی است که در شهر فدامی، در منطقه فورک یا فرگ قرار گرفته است.

از نکات جالب و منحصربه فرد این آبشار زیبا، حضور چهار نوع آب گرم، سرد، شیرین و شور است که در فاصله 20 متری از آن، پس از ترکیب با یکدیگر، استخری طبیعی با منظره ای چشم نواز و زیبا را به وجود می آورد. تفرجگاهی دوست داشتنی که به یکی از تفریحگاه های شهرستان داراب تبدیل شده و دارای ارتفاعی بالغ بر 15 متر است.

10. آسیاب سنگی داراب

آسیاب سنگی داراب، یکی دیگر از آثار تاریخی شهرستان داراب است که در بخش شمالی آتشکده آذرخش این شهرستان (مسجد سنگی) واقع شده است. این آسیاب سنگی متشکل از دو استوانه سنگی بزرگ است که در بالای کوه قرار گرفته و آب مورد نیاز آسیاب را تامین می کند. معماری این سازه سنگی متعلق به دوران حکومت ساسانیان است و می توان آن را یکی از کم نظیرترین انواع آسیاب در تاریخ ایران معرفی کرد. طبق کتیبه ای که در بخش غربی ورودی آسیاب وجود دارد به خط کوفی که متعلق به اتابکان است، از تعمیر و بازسازی آن در دوران اتابکان و قاجاریه و نیز استفاده مجدد آن در دوران ناصرالدین شاه حکایت می کند.

آثار تاریخی و طبیعی بی شماری در شهرستان تاریخی داراب وجود دارد که می توان از چشمه گلابی، تنگه رغز داراب، تپه های باستانی مادوان و خسویه، قصر بهرام، قصر آیینه، برج شاه نشین، روستای نوایگان، سد رودبال داراب، آبشار کاسه رود، باغ جنت شهر، باغ فسارود، دحیه انصاری و آرامگاه سید علاالدین حسین پیرمراد نام برد.