بایدن با سوریه چه می نماید؟، سیاست های احتمالی واشنگتن در قبال دمشق - آناسی

با پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، بسیاری بر این باور هستند که سیاست خارجی به شدت تهاجمی و مخرب ترامپ در قبال مخالفان و دشمنان آمریکا کاهش خواهد یافت و کشورهای تحت تحریم می توانند در قالب مذاکره و کاهش فشار، خود را بازیابند؛ اما باید دید که این باور تا چه میزان واقعیت دارد و آیا درباره کشورهایی مانند سوریه نیز صادق است. سوریه ای که بعد از قریب به 10 سال جنگ با تروریست های تحت حمایت آمریکا در دوران اوبامای دموکرات، حالا تحت شدیدترین تحریم های اعمال شده (قانون سزار) از سوی ترامپ جمهوریخواه قرار گرفته است.

قانون سزار یکی از مهم ترین و سخت ترین تحریم های ایالات متحده علیه سوریه است. نمایندگان مجلس سنای آمریکا در دسامبر 2019 قانون سزار را بعد از شش سال تأخیر تصویب کردند و ترامپ نیز آن را در بیستم دسامبر 2019 امضا کرد و این قانون از 17 ماه ژوئن امسال در حال انجام است.

قانون سزار، علیه تمامی افراد و نهادهایی که در جنگ با تروریست ها در کنار مردم و دولت قانونی سوریه بودند، اعمال شده است. از سوی دیگر، افراد و سازمان های خارجی حامی پیمانکارانی که به نمایندگی از سوریه و کشورهای همراه با سوریه و نیز کسانی که در فراوری نفت و یا تأمین نیازهای نظامی و فنی برای سوریه نقش داشته باشند، شامل این تحریم ها می شوند.

قبل از قانون سزار نیز تحریم هایی از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا از جمله تحریم بانک مرکزی سوریه اعمال شده بود. علاوه بر این تحریم ها، آمریکا و متحدان کُرد آن در شمال شرق سوریه با اشغال بخش اعظمی از منابع نفت و گاز و کشاورزی سوریه، شرایط بحرانی این کشور را بحرانی تر کردند. دولت آمریکا، هدف خود از این اقدامات را ایجاد تغییر در سیاست های دولت سوریه که همان خروج از اتحاد با ایران و پیوستن به جبهه متحدان آمریکا است، اعلام می نماید. در واقع، دیگر هدف آمریکا نه رفتن بشار اسد بلکه صرفاً تغییر مواضع وی است. به نظر می رسد که این سیاست در زمان بایدن نیز ادامه داشته باشد و حتی تحریم ها هوشمندانه تر و با اجماع نیز اعمال گردد.

سیاست های بایدن در قبال سوریه چگونه خواهد بود؟

آنالیز ها نشان می دهد که سیاست جو بایدن در قبال سوریه چندان تفاوتی با سیاست های ترامپ نخواهد داشت. این موضوع را می توان در دیدگاه مشاوران بایدن نیز یافت. به عنوان نمونه آنتونی بلینکن، مشاور بایدن در مبارزات انتخاباتی که از نامزدهای احتاقتصادی وزارت خارجه یا مشاور امنیت ملی بایدن است در مصاحبه با شبکه CBS در 20 ماه می امسال، سازش با دولت اسد را غیرممکن دانست و گفت که خروج نیروهای ما از سوریه سبب کاهش نفوذ ما در قبال نفوذ روسیه، ایران و حتی ترکیه شده است و باید این نفوذ احیا گردد. همچنین نباید اجازه داده گردد که بدون امتیاز دریافت از حکومت سوریه، آن ها به منابع نفتی در شمال شرق سوریه دست یابند.

از این رو به نظر می رسد که با روی کار آمدن بایدن در آمریکا، رویکرد حمایتی از مخالفان دولت سوریه به ویژه کُردها افزایش خواهد یافت. این افزایش حمایت را می توان در سه محور آنالیز کرد:

تقویت شبه نظامیان کُرد

در قبال فشارهای دولت قانونی سوریه و متحدان آن: دولت سوریه و متحدان آن در کوشش هستند تا تمامیت ارضی سوریه را احیا نمایند و استان های شمال شرقی نیز طبیعتاً مشمول این سیاست هستند. از این رو، آمریکا کوشش خواهد نمود تا مانع آزادسازی شمال شرق سوریه گردد و کُردها را به عنوان نیروی نیابتی در سوریه با توجیهاتی مانند مسائل حقوق بشری حفظ نماید.

کاستن از نگرانی ترکیه و حمایت از حضور آن در ادلب

آمریکا کوشش خواهد نمود تا با گسترش نفوذ و حضور خود در شمال شرق سوریه علاوه بر کاستن از نگرانی های ترکیه از طرف شبه نظامیان کُرد (SDF)، از تروریست های تحت امر ترکیه در ادلب و نیز نیروهای ارتش این کشور که در سوریه مستقر هستند در قبال فشارهای سوریه، روسیه و ایران حمایت کند. در چند روز اخیر، ارتش ترکیه بعضی از پست های ایست و بازرسی خود در حماه را تخلیه نموده است. این موضوع برای آمریکا که نمی خواهد تا حاصل شدن نتیجه مدنظر یعنی تغییر در سیاست ها دولت سوریه این کشور را در شرایط بحران و فاقد دولت مرکزی قدرتمند، نگاه دارد، خوشایند نیست.

فشار بر دولت و ملت سوریه

آمریکا کوشش خواهد نمود تا با تداوم اشغال شمال شرق سوریه، علاوه بر غارت نفت و محصولات کشاورزی آن و ممانعت از دسترسی دولت سوریه به آن منابع، علاوه بر فشار ناشی از تحریم های شدید، سبب ایجاد فشار اقتصادی مضاعف بر ملت و دولت سوریه گردد. عظیم ترین میادین نفتی سوریه از جمله میدان العمر با ظرفیت روزانه 80 هزار بشکه، السویدیه با 110 هزار بشکه و رمیلان با 90 هزار بشکه در شمال شرق قرار دارند.

از سوی دیگر، آمریکا و متحدانش کوشش خواهند کرد تا با معاف کردن مناطق اشغالی از جمله ادلب و مناطق کُردنشین از تحریم ها و نیز حمایت های اقتصادی از مناطق تحت اشغال خود، شرایط اقتصادی آن مناطق را نسبت به مناطق تحت کنترل حاکمیت بهبود بخشیده و مردم را در مقابل دولت قرار دهد.

به نظر می رسد که موارد سه گانه، ذیل سیاست ترمیم رابطه آمریکا با متحدان از جمله ترکیه و نیز افزایش فشار بر حکومت سوریه و متحدانش برای تغییر رفتار باشد؛ چرا که به اعتقاد دموکرات ها، سیاست ترامپ مبنی بر خروج نیروهای آمریکا از منطقه، سبب افزایش بی اعتمادی بین متحدان و شرکای آمریکا شده است که باید با افزایش حمایت از متحدان ، آن را جبران کرد.

تداوم تحریم ها از جمله قانون سزار

در بخش تحریم های اقتصادی نیز به نظر می رسد که بایدن، تمایلی به لغو آن ها از جمله تحریم سزار نداشته باشد. بنا بر اعلام یکی از مشاوران بایدن، وی قصد ندارد که از تحریم های اقتصادی آمریکا علیه سوریه بکاهد بلکه این تحریم ها را تا زمان تغییر رفتار دولت سوریه و نیز به اصطلاح جوابگو کردن آن ادامه خواهد داد.