دارو تا چه اندازه ناباروری را درمان می نماید؟ - آناسی

به گزارش خبرنگاران، داروها در درمان نقش بسیار مهمی دارند. تقریبا در درمان اکثر بیماری ها و درد و رنجی که انسان ها متحمل می شوند از داروهای مختلفی استفاده می گردد. بهره گیری از داروها در درمان ناباروری طیف بسیار گسترده ای را شامل می گردد و روز به روز بر گستردگی آن اضافه نموده می گردد. در واقع فناوری های نوین، داروهای جدید و نهایتا اثربخشی بیشتری را به دنبال دارند و از آنجا که درمان دارویی پس از تغییر سبک زندگی، نخستین گام در درمان ناباروری است در پنجمین برنامه خاتمه ناباروری با حضور کارشناسان مرکز فوق تخصصی درمان ناباروری و سقط مکرر ابن سینا، نقش مصرف داروها در درمان ناباروری مورد بحث و آنالیز نهاده شد.

دکتر شیدا جوهری، جراح و فلوشیپ زنان، زایمان و ناباروری و عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا، با بیان اینکه اولین اقدام برای درمان ناباروری زوجین، درمان دارویی است، گفت: در حوزه ناباروری این درمان ها بسیار متنوع هستند. بنابراین توصیه می گردد از مصرف خودسرانه دارو پرهیز گردد. باید قبل از هر اقدامی جهت درمان ناباروری، علت نازایی معین گردد. مثلا در زنی که هر دو لوله رحمی بسته باشد دیگر امکان درمان دارویی وجود ندارد و باید به طور مستقیم به دنبال درمان های پیشرفته همچون IVF رفت.

وی گفت: نخستین گام در درمان ناباروری تشخیص علت آن است. بنابراین زنانی که تخمدان آنها سالم و ذخیره تخمدانی مناسب باشد، لوله های رحمی نرمال و حداقل یک لوله رحمی باز در آنها وجود داشته باشد و اسپرم همسرشان نیز مشکلی نداشته باشد، انتخاب های خوبی جهت درمان های دارویی هستند و داروهای مورد استفاده، داروهای تحریک تخمک گذاری هستند که از روزهای دوم تا پنجم سیکل قاعدگی شروع می شوند.

عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا اضافه نمود: قبل از شروع مصرف داروها، انجام سونوگرافی به بیمار توصیه می گردد تا از عدم وجود کیست تخمدان اطمینان حاصل گردد زیرا در برخی موارد ممکن است مصرف دارو در افراد مبتلا به کیست، سبب بزرگ شدن کیست ها و ایجاد شرایط جراحی منجر گردد.

وی همچنین با تاکید براینکه برخی فاکتورها هستند که بر روی روند دارویی اثر می گذارند و باید از سوی زوجین به آن توجه گردد، توضیح داد: یکی از مهم ترین آن ها وجود اختلالات طبی همزمان، مثل بیماری تیروئید است که هم کم کاری و هم پرکاری آن اهمیت بسیاری دارد، همچنین اختلالات غذا خوردن که سبب لاغری مفرط می گردد، استرس و... از جمله مسائلی هستند که بر روی باروری تاثیرگذار هستند.

مصرف دارو برای بارداری سلامت جنین را تهدید نمی نماید؟

جوهری تاکید نمود: زنانی که مبتلا به یک اختلال طبی همچون تشنج، دیابت و فشارخون هستند و بابت آن دارو مصرف می نمایند باید قبل از اقدام جهت درمان ناباروری، این اختلالات در آ ن ها کنترل گردد؛ یعنی اگر احتیاج است داروها تغییر یابد و پس از کنترل بیماری، درمان ناباروری شروع گردد.

عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا با اشاره به اینکه داروهای مورد استفاده در درمان ناباروری تاثیری بر روی سلامت جنین ندارند، گفت: عموما مشاهده می گردد که سلامت نوزادانی که از طریق بارداری با درمان دارویی متولد گردیده اند همانند نوزادانی است که حاصل یک بارداری طبیعی هستند.

وی در خصوص مدت زمان استفاده از درمان دارویی برای درمان ناباروری تشریح کرد: معمولا درمان های دارویی برای سه تا شش دوره تجویز می گردد و اگر پس از آن بارداری اتفاق نیفتد وارد مراحل پیشرفته تر درمان ناباروری همچون IUI و IVF می شویم.

دکتر جوهری در خصوص بیمارانی که می توانند برای درمان ناباروری از روش IUI استفاده نمایند، گفت: در IUI ما یک سری داروهای تحریک نماینده تخمک گذاری را به بیمار زن می دهیم که مصرف این داروها از روز دوم تا پنجم سیکل قاعدگی شروع می گردد. این روش برای زنانی مورد استفاده قرار می گیرد که در ابتدا ذخیره تخمدان آن ها به حدی باشد که با استفاده از دوز داروهایی که زیاد نیست، تعداد تخمکی که می خواهیم را به دست بیاوریم، حداقل یکی از لوله های رحمی باز باشد، رحم نرمال باشد و اسپرم مرد هم به گونه ای باشد که پس از انجام مراحل آماده سازی، قابلیت بارور کردن را داشته باشد.

وی در ادامه با اشاره به اینکه ممکن است در برخی بیماران پاسخ به درمان دارویی جهت درمان ناباروری ضعیف باشد، تشریح کرد: مثلا در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک ممکن است در مراحل اولیه درمان به دارو جواب ندهند که در این صورت با افزایش دوز داروها یا استفاده از برخی داروهای کمکی که وضعیت هورمونی بدن بیمار را برای باروری مناسب می نمایند، می توانیم به بارور شدن این بیماران کمک کنیم که البته باید گفت در این گروه از زنان، کاهش وزن و افزایش فعالیت نیز جهت بیشتر شدن شانس باروری اهمیت بسیاری دارد.

عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا، اضافه نمود: داروهایی که جهت تحریک تخمک گذاری در زنان و با نظر پزشک مصرف می گردد می تواند نقش موثری در درمان ناباروری داشته باشد اما از آنجا که هنوز تداخل و عوارض داروهای سنتی با داروهای شیمیایی که از سوی پزشک تجویز می گردد، معین نگردیده است، توصیه می گردد از مصرف داروهای سنتی به هنگام مصرف داروهای شیمیایی پرهیز گردد و مصرف تمام داروهای هورمونی تنها با نظر پزشک متخصص مصرف گردد.

جوهری یادآور شد: چون بیماران مبتلا به PCO (سندرم تخمدان پلی کیستیک) افرادی هستند که اختلال تخمک گذاری دارند، در صورتی که مشکل دیگری نداشته باشند یعنی اسپرم همسر سالم باشد، رحم نرمال باشد و لوله های رحمی مسدود نباشند به خوبی به درمان های دارویی پاسخ می دهند و عموما بارداری در آن ها اتفاق می افتد.

تغییر سبک زندگی، گام اول درمان ناباروری

دکتر بهرنگ آبادپور، جراح و متخصص اورولوژی و ناباروری مردان و عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری و سقط مکرر ابن سینا، در خصوص صندلی درمان دارویی ناباروری در مردان، گفت: یک قاعده کلی در علم پزشکی این هست که معمولا ما درمان هر وضعیت و بیماری را از کارها و درمان های ساده تر شروع نموده و در صورت احتیاج به تدریج از درمان های پیچیده تر و تهاجمی تر استفاده می کنیم، بنابراین در درمان ناباروری هم استثناء وجود ندارد و در ابتدا تغییر سبک زندگی را توصیه می کنیم و با اقدامات غیردارویی از طریق تغذیه، ترک سیگار، غربالگری بیماری هایی که در کودکی می توانند منجر به ناباروری شوند و مسائلی از این قبیل سعی می کنیم تا جلوی بروز بیماری را بگیریم و ناباروری را درمان کنیم.

آبادپور ادامه داد: اما اگر روش های غیردارویی پاسخ ندادند از درمان های غیرتهاجمی و دارویی استفاده می کنیم. باید گفت تا همین چند سال گذشته به نقش درمان های دارویی در درمان ناباروری به صورت جدی توجه نمی شد اما به تدریج با توجه به اینکه درمان های دارویی نسبت به درمان های تهاجمی تر هزینه کمتری دارد به صورت جدی به نقش درمان های دارویی در مردان توجه می گردد.

وی در ادامه اضافه نمود: در واقع زمانی از درمان دارویی در مردان بهره می گیریم که با آنالیز های تشخیصی، یک بیماری یا ناهنجاری خاص مشاهده گردد و بتوان برای آن درمان دارویی استاندارد به کار برد همچون ابتلای مردان به عفونت در پروستات، بیضه ها و ضمائم آن یعنی عفونت ها علت ناباروری باشند. وقتی که کاهش قدرت باروری در آزمایش اسپرموگرام مشاهده می گردد اما عضو خاصی بیماری را نشان نمی دهد و پزشک بر اساس مطالعات قبلی یا تجربی، دارویی خاص را که می تواند در افزایش قدرت باروری موثر باشد را تجویز می نماید. همچنین در مواردی که می خواهیم از روش های کمک ناباروری جهت درمان زوجین مثل IVF استفاده کنیم و برای دریافت نتیجه بهتر همزمان از درمان دارویی بهره می گیریم.

آبادپور ضمن اشاره به اینکه استفاده از درمان دارویی به عنوان روش موثر در درمان، بستگی به عواملی چون وضعیت زوجین، آنالیز های انجام گردیده در شروع درمان و... دارد، تشریح کرد: به طور معمول هرچه سن بیمار پایین تر باشد، کیفیت اسپرم بهتر باشد و سابقه بیماری و درمان هایی که می توانند اختلال شدیدی بر روی اسپرم ایجاد نمایند وجود نداشته باشد، نتیجه بهتری بدست می آید و به درمان پاسخ بهتری می دهند. سن، وضعیت اسپرم ها و سابقه بیماری از جمله عواملی هستند که می توانند نوع درمان را در مردان معین نمایند.

هشدار نسبت به داروهای مکملی که سرخود مصرف می شوند

این جراح و متخصص اورولوژی و ناباروری مردان در خصوص موارد استفاده عمل IUI در مردان توضیح داد: IUIتزریق اسپرم به داخل رحم است و میزان پاسخ دهی آن تا حد زیادی به کیفیت اسپرم وابسته است یعنی اگر کیفیت و تعداد اسپرم مناسب نباشد عمل IUI انجام نخواهد شد و در دو صورت اگر مشکل ناباروری مربوط به مردان باشد از روش IUI استفاده می کنیم، داشتن اختلالات اسپرم به صورت خفیف و زمانی که اسپرم سالم است اما برای انتقال آن به داخل رحم با مشکل روبرو هستیم که البته در صورت وجود اختلالات شدید در اسپرم نمی توان عمل را انجام داد.

عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروی ابن سینا در تشریح تاثیرگذاری انواع مکمل ها در باروری مردان، گفت: مکمل هایی که پزشک جهت تقویت باروری به بیمار می دهد مبتنی بر شواهد علمی است و تاثیر آن به اثبات رسیده است اما مصرف مکمل ها و ویتامین ها بدون تجویز پزشک مثلا در باشگاه های بدنسازی به علت آن که اثرات هورمونی بیشتری دارند سبب کاهش و حتی از بین رفتن قدرت باروری مردان می گردد و هیچ تضمینی وجود ندارد که بتوان تاثیر داروهای هورمونی را که از طریق مکمل ها و بدون تجویز پزشک بر روی سیستم فراوری مثلی مردان تاثیر می گذارد را از بین برد.

دکتر آبادپور در خصوص استفاده از درمان دارویی جهت درمان مشکل واریکوسل تاکید نمود: حدود 20 درصد مردان کشور واریکوسل دارند که اهمیت درمانی ندارد اما اگر واریکوسل سبب ایجاد اختلال باروری و اختلال اسپرم گردد احتیاجمند درمان است که به صورت استاندارد روش انجام آن جراحی است.

برنامه خاتمه ناباروری هر هفته، روزهای شنبه ساعت 19 با حضور متخصصان مرکز درمان ناباروری ابن سینا از شبکه چهار سیما با هدف پرداختن به حفظ باروری، درمان ناباروری و موضوعات مرتبط به آن پخش می گردد.