راز جهانی شدن ها؟: چطور یک کلمه ساده مرزهای زبانی را شکست؟
به گزارش آناسی، یک کلمه برای تمام انسان ها
تصور کنید به کشوری سفر نموده اید که هیچ شناختی از زبان مردم آنجا ندارید. در این شرایط، احتمالاً با اشاره، حرکات دست و حتی گاهی صداهای عجیب و غریب کوشش می کنید مفهوم خود را برسانید. اما یک کلمه وجود دارد که به نظر می رسد هیچ مرزی نمی شناسد: ها؟. این کلمه که برای درخواست تکرار یا شرح در مکالمه استفاده می گردد، در فرهنگ ها و زبان های مختلف به شکلی آشنا و قابل فهم به کار می رود. بیایید ببینیم چطور یک کلمه ساده، مرزهای زبانی را پشت سر گذاشته و جهانی شده است.
تحقیقات: ها؟ تصادفی نیست
گروهی از زبان شناسان از مؤسسه ماکس پلانک (Max Planck Institute for Psycholinguistics) تصمیم گرفتند بفهمند چرا ها؟ این قدر در زبان های مختلف شباهت دارد. در تحقیقی که شامل آنالیز 31 زبان مختلف از سراسر دنیا بود، آن ها متوجه شدند که این کلمه تقریباً در تمام زبان ها به صورت یک تک هجایی ساده و با آهنگ سوالی بیان می گردد.
حالا اگر فکر می کنید این فقط یک صدای بی معنی است که وقتی گیج می شویم از دهانمان خارج می گردد، اشتباه می کنید! این کلمه آن قدر مهم است که حتی یک تحقیق برنده جایزه ایگ نوبل (Ig Nobel Prize) شده است. چرا؟ چون ها؟ نه فقط یک صدا، بلکه ابزاری ضروری برای جلوگیری از فروپاشی مکالمات انسانی است.
چرا ها؟ در همه جا قابل فهم است؟
پژوهشگران دو نظریه اصلی برای دنیای بودن این کلمه مطرح نموده اند:
- یک واکنش طبیعی انسانی: شاید ها؟ همچون گریه کردن هنگام درد یا آه کشیدن در خستگی، یک واکنش طبیعی انسان ها به سردرگمی باشد. اما این نظریه خیلی زود رد شد. چرا؟ چون اگر این واکنش غریزی بود، ما باید این کلمه را بدون آموزش، در کودکی و قبل از یادگیری هر زبان دیگری استفاده می کردیم. اما بچه ها معمولاً ابتدا مامان یا بابا می گویند و نه ها؟.
- تکامل همگرای زبان ها: این نظریه، که قوی تر به نظر می رسد، می گوید که احتیاج به رفع ابهام در مکالمات باعث شده تا زبان های مختلف به شکلی مشابه این کلمه را به وجود بیاورند. در واقع، ها؟ به عنوان یک ابزار ساده و کارآمد، فشارهای مکالمه را کاهش می دهد و نظم تبادل نظر را حفظ می نماید.
ویژگی های جالب کلمه ها؟
یکی از مجذوب نماینده ترین نکات درباره ها؟ این است که در همه زبان ها ویژگی های مشابهی دارد:
- تک هجایی بودن: به سادگی می توان آن را اعلام کرد، حتی اگر خیلی خسته یا گیج باشید.
- صدای باز و حلقی: این ویژگی باعث می گردد که در هر زبانی شبیه به هم شنیده گردد.
- آهنگ سوالی: این کلمه همواره با لحنی همراه است که نشان دهنده سردرگمی یا درخواست شرح است.
حالا تصور کنید اگر این کلمه نبود، باید هر بار برای درخواست تکرار، جمله ای طولانی و پرزحمت مثل ببخشید، لطفاً دوباره بگویید استفاده می کردیم. اما ها؟ همه این زحمت ها را کنار زده است.
اهمیت اجتماعی و زبانی ها؟
پژوهشگران معتقدند که نقش ها؟ در تبادل نظرها بسیار حیاتی است. در تمام زبان ها، مکالمه احتیاج به نظم و ترتیب دارد. اگر یک نفر حرفی بزند و طرف مقابل به علت نشنیدن یا نفهمیدن آن را تکرار نکند، ممکن است کل تبادل نظر از مسیر خارج گردد. ها؟ به عنوان یک ابزار سریع و کم هزینه، این مشکل را رفع می نماید.
فرض کنید در یک جلسه مهم، کسی جمله ای کلیدی بگوید و شما نشنیده باشید. به جای آنکه جمله ای رسمی و پیچیده بسازید، فقط می گویید ها؟ و مشکل حل می گردد. این سادگی، علت محبوبیت و کارآمدی این کلمه است.
شوخی با ها؟: یک ابزار دیپلماتیک!
حتی می توان گفت که ها؟ به نوعی یک ابزار دیپلماتیک هم هست. مثلاً تصور کنید به کشوری رفته اید که هیچ چیز از زبانش نمی دانید. اگر نتوانید چیزی را بفهمید، تنها با گفتن ها؟ می توانید درخواست یاری کنید. شاید طرف مقابل با کمی تعجب به شما نگاه کند، اما احتمالاً می فهمد که گیج شده اید و کوشش می نماید تا دوباره شرح دهد. به همین سادگی، یک پل ارتباطی ساخته می گردد.
نتیجه گیری: چرا ها؟ مهم است؟
ها؟ یک کلمه ساده و در عین حال حیاتی است که نشان می دهد چگونه زبان ها می توانند برای رفع احتیاجهای انسانی تکامل پیدا نمایند. این کلمه به ما یادآوری می نماید که حتی ساده ترین چیزها، مثل یک سوال کوتاه، می توانند نقش بزرگی در ارتباطات انسانی داشته باشند. بنابراین دفعه بعد که کسی از شما خواست جمله ای را تکرار کنید، به جای تعجب از استفاده او از ها؟، به قدرت دنیای این کلمه فکر کنید!
منبع: یک پزشک