راز محرومیت از درآمد گردشگری - آناسی

با وبسایت گردشگری تریپ ادوایزر همراه باشید.

مرکز پژوهش های مجلس با ترسیم چشم انداز بازار گردشگری جهان و ایران، عملکرد دولت را طی چهار دهه گذشته در این حوزه ضعیف دانست و در عین حال گردشگران آینده بازار گردشگری ایران را معرفی کرد. این آنالیز در سه سرفصل کلیدی اجرا شده و نگاه غلط و تقلیل گرایانه، نقاط ضعف و مسائل این حوزه و سمت و سوی آینده در حوزه گردشگری را واکاوی نموده است.

به گزارش جهانی اقتصاد نتایج آنالیز های مرکز پژوهشی مجلس نشان می دهد که مدیران دولت به خاطر نوع نگاه عمدتا فرهنگی به صنعت گردشگری و بازار گردشگری آن طور که در جهان از این حوزه درآمدزایی می گردد نتوانستند شرایط بهره برداری اقتصادی از منافع پایدار کشور را فراهم نمایند و به گردشگری به عنوان موتور محرک اقتصادی نگه نمی گردد؛ در حالی که این صنعت می تواند کارنمودهای اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و امنیتی نیز داشته باشد.

براساس اعلام مرکز پژوهش های مجلس هیچکدام از برنامه های توسعه و سیاست ها، اشاره ای به میزان سرمایه گذاری، اشتغال زایی و درآمدزایی گردشگری ننموده است. ایران در گام دوم خود در حوزه گردشگری با یک چشم انداز 20 ساله در صدد است سهم ایران از کل تعداد گردشگران جهانی را از 6/ 0 درصد در سال 97 به 5/ 1 درصد در سال 1404 افزایش دهد که این امر با جذب حدود 20 میلیون گردشگر خارجی محقق خواهد شد. طی چهار دهه گذشته برنامه گردشگری عمدتا در امور فرهنگی همچون حفظ ابنیه تاریخی، موزه ها و... تعریف شده درحالی که ایران از ظرفیت های بکر بسیاری در طبیعت گردی، بوم گردی، کویرنوردی، گردشگری ساحلی، ورزشی، پزشکی و زمستانی برخوردار است.

همچنین گردشگران ورودی به ایران که با توجه به آمار جهانی بسیار کم است اغلب گردشگران مذهبی از کشورهای همسایه و عمدتا شیعه را شامل می گردد. براساس آمارها عراق 30 درصد از کل ورودی توریست های خارجی را به خود اختصاص داده است. می توان با توجه به ظرفیت های بسیار ایران در گونه های مختلف گردشگری و همچنین برنامه ریزی مدون برای جذب گردشگران مذهبی در ادیان و مذاهب مختلف این نگاه تقلیل گرایانه را کاهش داد.

آنالیز های مرکز پژوهش های مجلس نشان می دهد: گردشگران داخلی رکن اصلی و پایدار صنعت گردشگری در جهان را شکل می دهند و مطابق آمار شورای جهانی سفر و گردشگری، 79 درصد از کل درآمد گردشگری متعلق به گردشگران داخلی و 21 درصد سهم گردشگران بین المللی است. اما در ایران توجه به گردشگران داخلی در اولویت دست چندم قرار گرفته است و سهم گردشگران داخلی بسیار کم است و شرایط و برنامه های سفرهای داخلی متناسب با استطاعت گردشگران داخلی وجود ندارد.

به گزارش جهانی اقتصاد عملکرد ضعیف ایران طی 40 سال گذشته بر حسب چالش ها و ضعف های آن را می توان در 13 نقطه ضعف و 6 اشکال سیاستی عنوان کرد. ضعف زیرساخت های عمومی و خاص گردشگری، محدود بودن تعداد اقامتگاه های گردشگری، وضعیت نامناسب جاده ها، پایین بودن کیفیت خودروهای داخلی، افزایش آمار تلفات رانندگی و احساس ناامنی و ترس از سفر از این طریق، سیستم ناکارآمد و بسیار محدود خطوط حمل و نقل به ویژه ریلی و هوایی و گران بودن سفر از این طریق، بالا بودن هزینه اقامت در هتل ها و اقامتگاه های مربوط، پندارهای نادرست جامعه در خصوص گردشگران، عدم تبلیغ مناسب در زمینه جاذبه های سیاحتی ایران، وضعیت نامناسب خدمات اولیه گردشگری از جمله سرویس های بهداشتی و اسکان موقت، کیفیت ضعیف خدمات گردشگری به خصوص در سطح گردشگری بین المللی و آموزش ناکارآمد نیروی انسانی، عدم ثبات ساختاری و مدیریتی و در نهایت تعداد دستگاه ها و تداخل وظایف و اختیارات در حوزه گردشگری 13 نقطه ضعف در توسعه صنعت گردشگری محسوب می گردد.

6 اشکال سیاستی در سیاست گذاری صنعت گردشگری کشور در گام اول وجود دارد که اجازه استفاده از ظرفیت های طبیعی و تاریخی ایران را که جزو 10 کشور برتر از نظر تنوع جاذبه های تاریخی و پنج کشور برتر جهان از نظر تنوع اقلیمی است، نمی دهد که این عوامل موجب عقب تر ماندن ایران از رقبای منطقه ای خود شده است. ابتدا نداشتن نقشه جامع گردشگری، دوم عدم اولویت گذاری گردشگری داخلی در برنامه های توسعه گردشگری، تمرکز بر مقاصد خاص و بی توجهی به تمام ظرفیت ها در انواع گونه های گردشگری، عدم برنامه ریزی سفر برای دهک های مختلف درآمدی جامعه با توجه به پایین بودن سرانه کشور، توجه ناکافی به ظرفیت های بازار گردشگری کشورهای همسایه و منطقه ای و ششمین اشکال سیاستی فقدان نظام آماری منسجم، دقیق و قابل اعتماد مطرح می گردد.

صنعت گردشگری یکی از ابزارهای کلیدی پیشرفت در حوزه های اشتغال زایی، ارزآوری و درآمدزایی است که به واسطه آثار اقتصادی غیر قابل قیاس با صنایع دیگر، جلوگیری از نشت ارز، احتیاج اندک به مهارت و سرمایه گذاری، خرده فروشی و خدمات که باعث افزایش کیفیت جوامع محلی می گردد، رشد بخش کشاورزی، فراوری و خدمات به توسعه گردشگری منجر می گردد و همچنین تقاضای مشتق برای تمامی کالاها و خدمات رونق اقتصادهای محلی را به همراه دارد. از مهم ترین آثار رشد و توسعه گردشگری در ایران، عدم وابستگی به صنعت نفت است که این امر با توجه به شرایط تحریم کشور میزان آسیب پذیری در بخش صادرات نفتی را کاهش می دهد و کسری درآمدزایی و ارزآوری را جبران می نماید و جایگزین درآمدهای ناپایدار و زودگذر اقتصادی می گردد. از دیگر آثار توسعه پایدار گردشگری افزایش اشتغال زایی است که این صنعت 10 درصد از کل اشتغال جهانی در 2018 را به خود اختصاص داده است.

بدنه عملیاتی و اجرایی گردشگری را بنگاه های کوچک و متوسط اقتصادی تشکیل داده است که این بنگاه ها باعث اشتغال نیروهای بسیاری در زمینه استارت آپ های نوظهور، حمل و نقل و... می گردد. و آخرین آثار توسعه گردشگری دیپلماسی فعال عمومی است که با ترویج تفاهم بین المللی و ایجاد گفتمان های فرهنگی، خنثی کردن تبلیغات منفی و آشنایی اقوام و ملل گوناگون با آداب و رسوم و فرهنگ کشور می توان به بهبود دیپلماسی بین الملل و همگرایی اقتصادی بین کشورها دست یافت.

ادامه گزارش در سومین فصل کلیدی توریست های خارجی، آینده ایران را معرفی می نماید که براساس کسب و احتیاج گونه های گردشگری آینده باشد. بر اساس آنالیز های مرکز پژوهش های مجلس، در گام دوم توسعه گردشگری کشور، محور قرار دادن گردشگری خانوادگی با تمرکز بر دو بازار اصلی یعنی گردشگری داخلی و گردشگران همسایه پیشنهاد می گردد که از این طریق بتوان از تمام ظرفیت های کشور استفاده کرد. گردشگری خانوادگی در سال 2018 بیش از 70 درصد از سهم بازار گردشگری داخلی و خارجی را به خود اختصاص داده است و این امر در کشورهای شرقی و آسیایی بیشتر از کشورهای غربی بوده است.

در عربستان حدود 83 درصد از سفرهای خارجی خانوادگی بوده است، در چین حدود 53 درصد و در استرالیا در سال 2017 حدود 71 درصد سفر خانوادگی داشتند. خانواده یک بازار بزرگ و رو به رشد بازار گردشگری است که در سال 2018 حدود 50 درصد از گردشگری برون مرزی را به خود اختصاص داد و همچنین براساس چشم اندازی تا سال 2025 حدود 70 درصد از سفرهای بین المللی توسط متاهلان انجام خواهد شد. سه شرط اساسی به موفقیت گردشگری خانوادگی خواهد انجامید.

ابتدا توانمند سازی خانواده ها با استفاده از نوع استطاعت اقتصادی و اقتصادی آنها و سپس جلب رضایت همه اعضای خانواده است. همچنین با توجه به اینکه این نوع سفر به سرعت در حال رشد است باید انواع گزینه های رفاهی و خدماتی مانند حمل و نقل، سرگرمی تفریحی بچه ها، خوراک، جاذبه ها و... را متناسب با بودجه خانوارها و دهک ها آماده کند.