لزوم 10 بار تعویض هوا در هر ساعت از کلاس درس ، خطر حضور در مدارس برای شش پایه اول - آناسی

به گزارش خبرنگاران ، احمد کمک مدرس دانشگاه و مشاور صنایع در حوزه سلامت،ایمنی و محیط زیست در گفت و گو با خبرنگار ما در رابطه با باز شدن مدارس و خطر انتقال ویروس کرونا در میان دانش آموزان مطرح نمود: در دو بخش باید به این موضوع نگاه کرد. ظاهرا این شرایط لاجرم است و یک سری فعالیت های حضوری دیگر هم علیرغم همه نابسامانی هایی که وجود دارد قرار است از سر گرفته شود.

کمک گفت: باید گفته شود که چه مواردی باید رعایت شود و چه مواردی خطرساز است. به گفته یک سری از کارشناسان داخلی و خارجی و نقل قول هایی که از زبان برخی از مسئولان نظیرخانم دکتر مینو محرز (عضو کمیته ملی مبارزه با کرونا) شنیده می شود گردش هوا اهمیت زیادی دارد. گردش هوا به معنای چرخش هوا در یک محیط بسته نیست. گردش هوا یا(Air changes per hour- ACH) یعنی تعدا دفعاتی که جریان هوا در یک ساعت از فضای بسته خارج شود و هوای تازه ای داخل شود. یعنی هوا باید کاملا عوض شود، به جای این عبارت می توان تعویض هوا را هم به کار برد.

این کارشناس ایمنی و بهداشت اضافه نمود: به عقیده برخی متخصصین حداقل 10 بار در ساعت باید در یک فضای بسته و یا همان کلاس درس تعویض هوا صورت بگیرد؛ یعنی شش دقیقه یک بار . البته توصیه و راهنمای سازمان بهداشت جهانی در سال 2009 برای محیط های عغونی این تعویض هوا را 12 مرتبه در ساعت توصیه نموده است؛ یعنی هر پنج دقیقه یک بار.

وی بیان داشت: بر اساس بررسی های اجرا شده توسط محققان مختلف ،ویروس هایی که به قطرات تنفسی خارج شده از دهان(مجاری تنفسی) ما می چسبند و بر اساس بزرگی و سنگینی خود به سرعت بر روی زمین یا سطوح سقوط نموده یا تا مدتی در هوا باقی می مانند که بر اساس میزان ریز بودن درات گفته می شود ذرات با اندازه 100 میکرون و ریز تا تا نیم ساعت و کوچکتر از 3 میکرون تا مدت های طولانی تری امکان شناوری و معلق بودن در هوا را دارند.

کمک ادامه داد: اگر فضایی سربسته مثل اتاق یا کلاس را در نظر بگیریم و یک نفر آلوده به ویروس قبل از ما در آنجا حضور داشته باشد این احتمال وجود دارد که در آن فضا عطسه نموده باشد و آن عطسه حاوی چند میلیون ذره ویروس است که در فضا پرتاب شده و بخشی از آن با توجه به اندازه ذرات در هوا شناور باقی مانده است. از این رو تا نیم ساعت بعد که اگر فردی به آن فضای بسته وارد شده و تنفس کند احتمال تبتلای وی نیز وجود دارد. انتقال از چند طریق انجام می شود و به همین دلیل است که همه ما نگران هستیم.

وی گفت: در ماجرای بازگشایی مدارس ما با مسائلی همچون نوع مدیریت مدرسه روبرو هستیم، مدیریتی که باید موضوع تعویض هوا در کلاس ها را در نظر بگیرد که من بسیار بعید می دانم در بسکمک از مدارس این اتفاق رخ دهد. اکنون می توان پنجره ها را باز کرد اما باید به این نکته توجه داشت که بسکمک از مدارس سیستم تهویه مطبوع هوا را ندارند. در واقع درصد بسیار بالایی از مدارس فاقد این سیستم هستند و در صورت دارا بودن این سیستم نیز باید از سیرکوله شده هوا جلوگیری شود. در صورتی که کمی هوا سرد شود همین پنجره ها هم بسته می شوند. آن موقع واقعا اندیشیدن تدابیر سخت است .

این مدرس دانشگاه تاکید کرد: موضوع دیگری که باید بسیار مورد اهمیت قرار بگیرد این است که برخی بچه ها و نوجوانان ناقل ویروس هستند و این ویروس ها را با خود سرکلاس می برند. اگر چه مدارس هم اکنون ضدعفونی شده و پاکیزه است اما به محض اینکه دانش آموزان پا به مدرسه بگذارند این شرایط پاکیزه دیگر سندیت ندارد و لغو می شود. به گفته مرکز پیشگیری و کنترل بیماری های اتحادیه اروپا،کمتر از 5 درصد موارد ثبت شده کرونا (موید 19) بچه ها و افراد زیر 18 سال هستند و همین موضوع کنترل را سخت می کند.

کارشناس ایمنی و بهداشت یادآور شد: باید به نکات دیگری هم توجه داشت و بر آموزش صحیح رفتارهای درست برای بچه ها همت گمارد؛ بچه ها کم سن و سال از یکدیگر مثلا مداد می گیرند یا دست های آلوده خود را به هر جایی می زنند و یا با هم دست می دهند و احوال پرسی می کنند . هر چند نظر سازمان های بین المللی در خصوص شیوه انتقال از سطوح دچار اندکی تغییر شده ولی کسی ضامن این قضیه نیست که وقتی یک کودک دستش آلوده شد آن را به چشم، دهان و بینی خود نزند. از آن بدتر این است که نرخ ابتلای بچه ها به کرونا اکنون بیشتر شده است. چند روز پیش در یکی از رسانه های داخلی عنوان شده بود که نرخ ابتلای بچه ها 90 درصد بیشتر شده است. ابتلای بیشتر در بچه ها ممکن است به معنی تغییراتی در ویروس یا شیوه عملکردی ان باشد. به نظر می رسد بازگشایی مدارس (با شرایط و امکانات حال حاضر) پتاتسیل خوبی برای تشکیل زنجیره انتقال گسترده ای از ویروس باشد.

وی در رابطه با کاهش تعداد بچه ها در کلاس و 35 دقیقه ای شدن کلاس ها و نقش آن در پایین آمدن ضریب ابتلای افراد به کرونا گفت: همه که به مدرسه غیرانتفاعی نمی فرایند که مثلا فقط 10 نفر کلاس باشند. در مدارس زیادی بیش از 30 دانش آموز سر یک کلاس می نشینند و ممکن است در همان مدرسه 400 یا تعداد بیشتری دانش آموز تحصیل کنند. حالا تصور کنید 400 دانش آموز به طور همزمان قصد ورود به کلاس های درس را دارند یا اینکه بخواهند به حیاط بفرایند. که البته ظاهرا مدیران مدارس سعی در کاهش همزمانی و تعدا افراد حاضر در کلاس دارند ولی برخی از سازمان ها و محققان فاصله 6 فوتی یا 1.8 متری دانش آموزان از هم را در کلاس مطرح می کنند و در برخی از کشورها این رویه در حال آغاز به کار است . آیا به جز شرایط تهویه ،امکان چنین چیدمانی در همه مدارس وجود دارد؟ امکان اینکه تک تک دانش آموزان به کلاس و یا حیاط فرستاده شوند تا فاصله فیزیکی رعایت شود وجود دارد؟ کل کادر آموزشی باید این برنامه را انجام بدهند که بعید است چنین چیزی امکان پذیر باشد. البته باید اذعان داشت در برخی مدارس کلاس ها فقط در حد نیم ساعت و برای آشنایی معلمان با فراگیران بوده است.

کمک گفت: این پروتکل هایی که گفته می شود سعی بر اجرا شدن آنها خواهد شد اما بسکمک از موارد واقعا به خوبی اجرایی نیست. صحبت های من نافی زحمات کادر آموزشی نیست اما به هر حال رعایت برخی این موارد سخت است.

وی اذعان داشت: به هر حال ما با جمعیت زیادی از بچه ها روبرو هستیم که نمی توانند برخی از مسائل را رعایت کنند. حالا برخی از دانش آموزان بزرگ تر هستند و 17، 18 سال دارند. این دانش آموزان اگر به واسطه رفتارهای نوجوانی برخی موارد را نادیده نگیرند شاید خیلی کنترل پذیرتر باشند. آنها بهتر توجیه می شوند که چه کار باید بکنند و چه کاری را نباید انجام بدهند. اما من فکر می کنم که بازگشایی مدارس برای شش پایه اول بسیار خطرناک است و احتمالا تبعات زیادی خواهد داشت.

کمک در ادامه گفت: جسته و گریخته می شنویم که تعهد نامه یا امضایی از والدین می گیرند که بچه را به مدرسه بفرستید و همه چیز هم پای خودتان است. این موارد در فضای مجازی درست یا غلط منتشر شده است.والدین اگر هم از روی اجبار بچه ها را به مدرسه فرستادند حتما آنها را ملزم به زدن ماسک در کل ساعات حصور در مدرسه کنند. طریقه صحیح ماسک زدن باید به بچه ها آموزش داده شود. مثلا باید به آنها گفته شود که ماسک باید پایین چانه تا بالای بینی را بگیرد و یا نکات دیگر. همین الان ماسفانه برخی افراد بزرگسال هم ماسک را به درستی نمی زنند و بسکمک از افراد ماسک را روی بینی خود فیکس نمی کنند.

این کارشناس ایمنی تاکید کرد: دانش آموزان به هیچ عنوان نباید ماسک را در کلاس های درس از روی صورت خود بردارند. باید به آنها آموزش داده شود که اسپری و ژل ضدعفونی کننده را به همراه خود اشته باشند و از آن در مواقع لزوم و متناوب استفاده کنند. ما در مدارس آبخوری را هم باید مد نظر قرار بدهیم، دانش آموزان مدام به این مکان می فرایند تا آب بنوشند و مشخص نیست چه اتفاقی قرار است رخ دهد. کنترل این قضیه سخت است.

کمک مطرح نمود: واقعیت دیگری را هم باید در نظر گرفت، برای بسکمک از والدین سخت است تا برای کودک خود ماسک تهیه کنند. یک کودک باید یک ماسک روی صورتش داشته باشد و یک ماسک در کیفش. اما برخی از والدین امکان این میزان هزینه کرد را ندارند که روزانه هزینه ماسک و مواد ضدعفونی کننده بدهند. و ای کاش این موارد از سوی مدرسه تامین شد البته نه از محل کمک های همکمک بلکه از سوی وزارت آموزش و پرورش!

وی یادآور شد: بحث کوتاه شدن کلاس ها بسیار اهمیت دارد اما در کلاسی که 30 نفر حضور دارند بحث کمتر شدن زمان کلاس ها فایده ای ندارد. این را هم باید مد نظر داشت که در کلاس های پایین تر می توان بحث درسی را در 30 دقیقه جمع کرد اما در کلاس های بالاتر نمی توان مبحث مهم درسی را در این مدت زمان به پایان رساند.

این کارشناس ایمنی و بهداشت گفت: توصیه من این است که دانش آموزان در هنگام بازگشت به خانه نیز لباس های خود را در جایی که تقریبا بیرون از فضای اتاق ها تعبیه شده عوض کنند و به هیچ عنوان کفش های خود را به فضای خانه نیاورند. به سرعت هم به سمت شستن دست و صورت و حمام راهنمایی شوند. اینها باید در قالب پروتکل هایی به همه دانش آموزان یاد داده شود.

وی در ادامه به موضوع نگرانی از انتقال و انتشار ویروس از دانش آموزان به سایر اعضا خانه به خصوص سالمندان و افرادی که از ایمنی بالایی برخوردار نیستند اشاره کرد و مطرح نمود: همه نگرانی ما به واسطه بیمار شدن احتمالی بچه ها نیست بلکه سایر افراد خانواده به ویژه کسانی که خطر پذیری بالاتری دارند نیز بخش عمده ای از نگرانی ما را تشکیل می دهد.با بروز پیک های بعد و عدم توانایی رسیدگی و محدویت های سیستم درمان خسته در این مدت ،احتمالا شاهد نتایج ناگوارتری خواهیم بود.

احمد کمک در انتها گفت: فقط باید امیدوار باشیم که اتفاقی نیفتد و دستورالعمل های بهداشتی را رعایت نموده و به فرزندانمان نیز آموزش دهیم. خارج از بحث مورد نظر هم باید بگویم که ما احتمالا باید منتظر موج بعدی هم باشیم. مسافرت های زیادی داشتیم و تجمعات زیادی هم بابت عزاداری صورت گرفت که البته در هر دو گروه عدم رعایت هایی صورت پذیرفت. همین دو تغییر برای بروز موج بعدی و یک پیک دیگر می تواند کافی باشد و بحث مدارس نیز می تواند مزید بر علت شده و ارتفاغ پیک را بالاتر ببرد.

هیلدا حسینی خواه / خبرنگاران