شهوت چیست؟ - شهوت از دیدگاه اسلام و ادیان الهی - آناسی

شهوت چیست؟

شهوت آرزو، میل، رغبت، اشتیاق، خواهش و شوق نفس در حصول لذت و سود است. ریشه واژه شهوت عربی است که در پارسی میانه به آن وَرَن گفته می شد.

شهوت از دیدگاه ادیان الهی

شهوت از دیدگاه اسلام

اسلام کنترل شهوت جنسی را فقط به صورت ازدواج و آمیزش با کنیزان ملکی میسر و مجاز می داند. ازدواج در مذهب تشیع به صورت دائم و موقت و در مذهب تسنن فقط به صورت دائمی می باشد.

شهوت تنها هنگامی گناه آلود است که برای دارایی یا همسر فرد دیگری باشد. شهوت میان زن و شوهر گناه نیست.

شهوت از دیدگاه مسیحیت

شاخه کاتولیک شهوت را به عنوان یکی از هفت گناه کبیره می داند.

شاخه پروتستان بر این باورند که همه گناهان از جمله شهوت، تنها توسط خدا و با مرگ و رستاخیز عیسی مسیح می تواند بخشوده شود.

مجازات زنا در عهد قدیم سنگسار بود. در عهد جدید، مسیح، از نگاه شهوت آلود به زن متأهل به عنوان زنا یاد می نماید.

شهوت از دیدگاه یهودیت

بر پایه سنت های یهودیت، هیچ چیزی بر زمین بی فایده آفریده نشده است. شهوت تنها هنگامی گناه آلود است که برای دارایی یا همسر فرد دیگری باشد. شهوت نه تنها گناه نیست بلکه هنگامی که میان زن و شوهر باشد ثواب نیز می باشد.

شهوت با عشق چه فرقی دارد؟

شهوت ممکن است به طور مستقل از عشق رمانتیک برانگیخته شود. بدیهی است که شهوت می تواند همزمان با عشق هم وجود داشته باشد؛ گرچه در خصوص بعضی عاشقان ارضای بی بند و بار و غیرمتعهدانه شهوت می تواند عشق رمانتیک همراه آن را از بین ببرد. اغلب پژوهش ها حاکی از آن است که شهوت صرف، کمتر به سمت عشق رمانتیک پیشرفت می نماید. بنا به گفته هلن فیشر مداربندی مغز در خصوص شهوت لزوماً آتش عشق را روشن نمی نماید. از طرف دیگر عشق رمانتیک، به خصوص پس از تولد فرزندان، می تواند به مرحله سومی پیشرفت کند: دلبستگی و تعلق؛ خصوصیتی که برای یک ازدواج پایدار ضروری است. این دلبستگی عمیق تر که در عاشقان بالغ و دیرین شکوفا می شود، به طور شاخص پس از تولد یک فرزند به وجود می آید. با این حال مثال های فراوانی وجود دارد که یک دلبستگی مادام العمر میان زوجی بدون فرزند به وجود آمده است، درست همان طور که بسیاری از زوج های صاحب فرزند هیچ گاه به این مرحله دلبستگی عمیق مدام نمی رسند.

اول شهوت بوده یا عشق؟

تمام حوادث شیمیایی و عصبی برانگیزاننده عشق، یک سوال از نوع اول مرغ بود یا تخم مرغ را به میان می آورد: آیا عاشق شدن علت این تغییرات شیمیایی در مغز است یا معلول آن؟

در خصوص این سوال توضیحی وجود دارد که نخستین بار کنراد لورنتس کردارشناس حیوانات، برنده جایزه نوبل به آن پرداخت. وی در اردک ها پدیده ای را مشاهده کرد که آن را نقش پذیری نام نهاد. لحظه ای بحرانی برای آشیانه سازی یک پرنده وجود دارد، هنگامی که مغز و دستگاه عصبی مرکزی جوجه اردک آماده ایجاد پیوند میان او و مادرش است. در غیاب پرنده مادر، جوجه با اولین حیوانی که ملاقات می نماید این پیوند را برقرار می نماید. مکانیسم نقش پذیری برای بقا حیاتی است؛ چرا که تصور بر این است که ارتباط با یک والد محافظت نماینده، بقا را تضمین می نماید.

جان باولبای روانشناس از ایده لورنتس استفاده کرد و نظریه دلبستگی را ارائه کرد. کودکی که نمی تواند با مادرش پیوند عاطفی پیدا کند، از شانس کمتری برای بقا برخوردار است. با توجه به شباهت میان یک کودک محروم از مادر و یک عاشق ناکام، دانشمندان این پدیده نقش پذیری را در خصوص عشق افراد بزرگسال هم مطرح نموده اند. عاشق مانند کودکی دلبسته به مادر به چشمان معشوق خیره می شود و آه می کشد و اگر رابطه اش را با او از دست بدهد مانند کودکی طرد شده، می گرید و به افسردگی دچار می شود و حتی ممکن است به خود صدمه بزند. در صورت موفقیت در پیوند ابتدایی میان عاشقان، دلبستگی درازمدت در چشم انداز قرار می گیرد. چنین واقعه ای پس از آن که عشق رمانتیک سیرش را طی کرد و اتحاد عاشق و معشوق فرزندانی را به بار آورد رخ می دهد. اما این مرحله جدید پیش بینی نشده و نامنتظر است چرا که به طور شاخص 18 ماه تا 3 سال پس از آغاز عشق، آبشارهای فنیل ایتلامین دوپامین و اکسی توسین در مغز فروکش می نمایند و به قول دانشمندان علوم اعصاب ذخیره واسطه های عصبی تمام می شود.

شهوت و عشق در شعر و ادب فارسی

گاه در شعر و ادب فارسی، شهوت در برابر عشق آورده شده است. برای نمونه :

به شهوت قرب تن با تن ضرور است / میان عشق و شهوت راه دور است

نقش شهوت در اعمال انسان

شهوت در باب طهارت

تجدید وضو بعد از بوسیدن همسر از روی شهوت مستحب است؛ لیکن بعضی در استحباب آن اشکال نموده اند.

رطوبتی که از انسان خارج می شود و منی بودن آن معلوم نیست، در صورتی که خروج آن با فشار توأم با شهوت و سستی بدن باشد، حکم به منی بودن آن می شود. در بیمار، دو نشانه خروج با شهوت و سستی بدن کفایت می نماید. به قول بعضی، در زن، خروج با شهوت کفایت می نماید.

شهوت در باب روزه

بوسیدن همسر و مانند آن چنانچه موجب تحریک شهوت شود، برای روزه دار (به ویژه جوان) مکروه است.

اگر بر اثر نگاه شهوت آمیزِ روزه دار به زن، منی از او خارج شود، در صورتی که خروج منی با چنین نگاهی عادت او باشد و قصد وی نیز از نگاه بیرون آمدن منی باشد، روزه اش باطل و قضا و کفاره بر او واجب می شود؛ اما اگر عادت او خروج منی نباشد و قصد آن را نیز نداشته باشد، در خصوص ابطال یا قبولی روزه محل اختلاف است.

شهوت در باب اعتکاف

به قول مشهور، بوسیدن و لمس کردن همسر از روی شهوت بر معتکف حرام است. اما در خصوص این که آیا در حال اعتکاف، نگاه شهوت آمیز به همسر نیز حرام است یا نه، اختلاف می باشد.

شهوت در باب حج

بوسیدن و لمس کردن همسر از روی شهوت بر فرد مُحرِم حرام و موجب ثبوت کفاره است. نگاه کردن شهوت آمیز به همسر نیز همین حکم را دارد. لیکن از بعضی قدما عدم ثبوت کفاره بر اثر آن، نقل شده است.

شهوت در باب ازدواج

هرگاه پدر از روی شهوت به بدن کنیز خود نگاه کند یا آن را لمس نماید، به قول مشهور، آن کنیز بر پسر حرام می شود. همچنین است اگر پسر به بدن کنیز خود با شهوت نگاه کند یا آن را لمس نماید.

به تصریح بسیاری از فقیه ها، نگاه شهوانی به صورت و کف دست کنیز خود موجب حرمت نمی شود. در این که لمس آن دو موجب حرمت می شود یا نه، اختلاف است.

راه های کنترل شهوت

بسیار روزه دریافت و بلند گذاشتن موها جهت فرو نشاندن شهوت برای کسی که توانایی ازدواج ندارد، مستحب است.